فرهنگنامه ی دیوان قطران تبریزی

تکمله‌ای بر دیوان قطران تبریزی

بهره‌­مندی از متون جنبی، چون فرهنگ­ها، جنگ­ها و سفینه‌­های شعری در تصحیح، جمع­‌آوری و ضبط صحیح اشعار، راه‌گشای مصحح است. یگانه چاپ اشعار قطران تبریزی به اهتمام حسین نخجوانی، دارای کاستی­ها و اشکالاتی در ضبط و نقائصی در تعداد ابیات است. در این جستار نگارنده سعی دارد در حد توان خود گوشه‌­ای از نقص­های این چاپ را رفع، و در تکمیل دیوان قطران نقشی ایفا کند. از این رو با بهره­‌گیری از برخی نسخ ...

تحلیل دیوان قطران تبریزی

دررساله حاضرابتدا طی یک بخش زندگانی قطران وطرز شعری او باختصار بررسی شده اس و در بخشهای دیگر،نخست فرهنگ لغات و ترکیبات و کنایات و تعبیرات دیوان آ است ، دراین بخش سعی شده است که با بهره بردن از فرهنگهای قدیمی تر معانی ای موارد روشن شود و اگر چنانچه تعبیری در فرهنگهای قدیم و جدید یافت نشد باتوجه به سیاق عبارت و سنجیدن همه موارد دیگر معنی شود . بنابراین هرگاه در جلو لغت یا تعبیری پس از ذکر معنی آن...

فرهنگ تشبیهات در دیوان قطران تبریزی

بیشترین مهارت هر شاعری در زیبایی تشبیهات است که رخ می نماید و شاعر توانا کسی است که مشبه خود را به چیزی تشبیه کند که در همه جا و هر زمان یافت شود و هر کسی با خواندن آن بتواند لطف آن را دریابد، قطران تبریزی از آن دسته شاعرانی است که در خلق تصاویر زیبا مبتکر است، به خصوص تصاویر تشبیهی که در واقع عمده ی صور خیال او را تشکیل می دهند. پژوهش حاضر در دو بخش تنظیم گردیده: بخش اول شامل دو فصل است. در فص...

فرهنگ توصیفی لغات،اصطلاحات و ترکیبات دیوان قطران تبریزی

قطران تبریزی از شاعران قرن پنجم هجری زبان فارسی است. از این شاعر بیش از ده هزار بیت برای فرهنگ و تمدن ایرانی به یادگار مانده است که غالب آن ها برای مردمان غیر متخصص نیازمند شرح است. به این منظور در نوشته حاضر لغات، اصطلاحات، ترکیبات و تعبیرات دیوان قطران را شرح داده‏ایم و به اینها اکتفا نکرده، اعلام تاریخی و جغرافیایی را نیز به واضح ترین نحو شرح داده ایم. در مواردی که مفهوم مطلب با یک بیت روشن ...

تأمّلی بر کارنامه شعری قطران تبریزی

قطران تبریزی را به‎عنوان نخستین شاعری می شناسند که در سدۀ پنجم هجری در آذربایجان و ارّان سرودن شعر به زبان دری را آغاز کرد؛ چنان‎که او خود نیز در بیتی به این‏که سرسلسلۀ شاعران آذربایجان به شمار می آید، فخر نموده است. شعر او از همان قرن پنجم تاکنون، از زوایای گوناگون بررسی و در تذکره ها نیز همه جا از وی به عنوان شاعری توانا تمجید شده که شاعران پس از خود را متأثّر کرده است. شعر قطران، از یک زاویۀ د...

بررسی مفاهیم اخلاقی در دیوان صائب تبریزی